Slachtoffer van een misdrijf? Hier is hoe je een klacht kunt indienen.

De 3 types overtredingen

In België voorziet het strafwetboek in drie soorten overtredingen:

• overtredingen bestraft met een maximum van 7 dagen gevangenisstraf en/of een boete ;
• misdrijven bestraft met een gevangenisstraf van minimaal 8 dagen en maximaal 5 jaar en/of een boete ; en,
• misdaden bestraft met een gevangenisstraf van minimaal 5 jaar, dwangarbeid en/of een boete.

Het type overtreding hangt af van de ernst van de verweten feiten en de straffen zijn gelijk. Als u slachtoffer bent van een overtreding, geeft dit artikel u informatie over hoe u een klacht kunt indienen.

Klacht vs. melding bij de politie

Eerst en vooral moet u het verschil kennen tussen een melding bij de politie en een klacht. Beide zijn manieren om feiten aan de autoriteiten te melden, maar hun reikwijdte is verschillend. Een melding bij de politie is het rapporteren van een feit aan de autoriteiten. In tegenstelling tot een klacht leidt dit niet tot vervolging. Ze hebben echter het voordeel van een begin van bewijs. Als er meerdere meldingen bij de politie worden gedaan over hetzelfde feit, kan dit van dienst zijn in latere gerechtelijke procedures. Hierdoor hebben ze vaak betrekking op feiten zoals herhaalde burenruzies, vandalisme of soortgelijke overtredingen. Het kan zijn dat u wordt geadviseerd om direct een klacht in te dienen wanneer de feiten ernstig zijn, bijvoorbeeld in geval van huiselijk geweld.

Wanneer moet je een klacht indienen?

Deze vraag is van het grootste belang. Immers, niet alle overtredingen worden op dezelfde manier behandeld. In sommige gevallen moet de klacht binnen een bepaalde termijn worden ingediend of een specifieke procedure volgen. Het is dus raadzaam om de klacht zo snel mogelijk na de feiten in te dienen. Dit zorgt ervoor dat de weergave van de feiten nauwkeuriger zal zijn. Op die manier zullen de ordediensten beschikken over relevante elementen om de klacht te behandelen. Evenzo is het vaak eenvoudiger om bewijsmateriaal te verzamelen wanneer de feiten recent zijn. Als gevolg hiervan geldt: hoe korter de periode tussen de feiten en de klacht, des te doeltreffender de verzameling van nuttige informatie zal zijn.

Het verloop van het indienen van een klacht

Wanneer je naar een politiebureau gaat, vergeet dan niet om alle documenten die verband houden met de feiten waarover je een klacht wilt indienen, mee te nemen. Dit kunnen diverse bewijzen zijn, verklaringen, medische certificaten indien van toepassing, en zelfs gespreksfragmenten in geval van intimidatie of bedreigingen.

Bij aankomst wordt u verzocht zich te wenden tot een agent, die simpelweg het doel van uw aanwezigheid en uw identiteit zal noteren. Vervolgens wordt u ontvangen om een klacht in te dienen in een omgeving die vertrouwelijkheid waarborgt. Er zal een proces-verbaal worden opgesteld; hiervoor kan het zijn dat u meerdere keren wordt gevraagd om bepaalde feiten te herhalen om de nauwkeurigheid te waarborgen. Over het algemeen zullen ook de details van de gebeurtenissen aan u worden gevraagd. Alles wat in uw gedachten opkomt, kan van dienst zijn in geval van een onderzoek.

U heeft het recht om aan het einde van het gesprek een kopie van het proces-verbaal te vragen. In ieder geval krijgt u een attest van klachtenindiening. Deze bevat gegevens die nuttig voor u kunnen zijn in de toekomst. Het kan van pas komen voor parallelle stappen, bijvoorbeeld bij uw verzekeringsmaatschappij.

Op het moment dat u een klacht indient, heeft u ook de mogelijkheid om uzelf als burgerlijke partij te verklaren. Dit zal ervoor zorgen dat uw schade wordt vergoed, meestal door betaling van schadevergoeding, in gevallen waarin de zaak voor een rechtbank wordt gebracht.

Waar en hoe dient u een klacht in?

Er zijn drie wettelijke manieren om een klacht in te dienen:

• Een klacht indienen bij het politiebureau: hiervoor kunt u rechtstreeks naar een politiebureau gaan. U dient een identiteitsbewijs en bewijs van het strafbare feit te verstrekken. Uw klacht wordt geregistreerd volgens de bovenstaande procedure. U kunt hulp vragen aan de dienst voor politionele slachtofferbijstand of een advocaat via Welexit vinden om u te begeleiden bij deze stappen en/of het vervolg van de procedure.
• Een klacht indienen bij de procureur des Konings. België heeft 14 parketten van de procureur des Konings. U kunt een brief richten aan de procureur des Konings van uw arrondissement om hem op de hoogte te stellen van het strafbare feit waarvan u slachtoffer bent. Om gehoord te worden, moet het slachtoffer zich burgerlijke partij stellen.
• Een klacht indienen via internet. Deze optie is van toepassing op minder dringende klachten en betreft alleen bepaalde soorten overtredingen. Dit omvat: fietsendiefstallen, bromfietsdiefstallen, winkeldiefstallen, graffiti en vandalisme. Als u zich in een van deze gevallen bevindt, kunt u online een klacht indienen via police-on-web. Om online een klacht in te dienen, heeft u een elektronische identiteitskaart nodig.

Vanwege de gezondheidscrisis gerelateerd aan Covid-19 hebben de politiediensten een tijdelijk digitaal loket opgezet, waardoor het mogelijk is om online een klacht in te dienen wanneer er geen urgentie is, voor de volgende overtredingen: slagen en verwondingen, bedreigingen, intimidatie, oplichting, phishing, diefstal zonder geweld en verlies van voorwerp of document. Dit digitale loket is ook toegankelijk via de website van police-on-web.

Het specifieke geval van het indienen van een klacht tegen een politieagent wegens bijvoorbeeld gebrek aan professionaliteit, wordt ook overwogen. Dit kan worden gedaan door een speciaal formulier in te vullen. De federale politie zorgt ervoor dat elke klacht wordt behandeld en dat er, mits naleving van de voorwaarden, feedback wordt gegeven aan de klager.

En wat daarna?

Nadat uw klacht is geregistreerd, neemt het parket er kennis van; en vervolgens zijn verschillende scenario's mogelijk:

• Het kan een verzoening voorstellen. Dit vereist dat de dader van de feiten zijn betrokkenheid erkent en dat de schade herstelbaar is. Soms is het nodig dat een deel van de schade al is hersteld.
• Het kan ook een strafrechtelijke bemiddeling voorstellen. In dat geval kan het parket vragen om het veroorzaakte letsel aan het slachtoffer te herstellen. De dader zal dan moeten aantonen dat het letsel is hersteld. Het is mogelijk dat het slachtoffer wordt uitgenodigd om deel te nemen aan de bemiddeling en dat zij wordt gehoord over de manieren waarop zij denkt dat het letsel moet worden hersteld.
• Een derde mogelijkheid is dat het parket het onderzoek toevertrouwt aan een onderzoeksrechter; dan spreekt men van een gerechtelijk onderzoek. De resultaten van het onderzoek zullen de verdere stappen in de zaak bepalen.

• Als het parket van oordeel is dat er voldoende bewijs is om vervolging in te stellen, kan het de verdachte oproepen om te verschijnen. Deze oproeping leidt ertoe dat de strafrechter een uitspraak doet en indien nodig de verdachte veroordeelt. Dit zal met name het geval zijn wanneer de dader van de overtreding een voorwaardelijke straf heeft geschonden, of in geval van recidive.
• Als daarentegen er onvoldoende bewijs is om de verdachte te vervolgen of om andere redenen, kan de zaak worden geseponeerd.

Heb je vragen?

Als je nog vragen hebt, aarzel dan niet om binnen 24 uur een consult te reserveren met een advocaat vanaf € 29. Vul daarvoor gewoon dit formulier in op onze homepage.

Je kunt ook al uw vragen stellen aan Mylittlelawyer, een kunstmatige intelligentie die gespecialiseerd is in Belgisch recht en die we hebben ontworpen zodat je binnen enkele seconden gratis antwoorden op je juridische vragen kunt krijgen!